Joram kwam eind november 2016 bij ons binnen voor een crisisopname. We hadden bij onze zorgaanbieder aangegeven wel open te staan voor crisisopvang. Onze zes kinderen waren gestabiliseerd en gesetteld en we waren een leuk gezin en w e hielden wel van nieuwe uitdagingen. Eind november op donderdagmiddag werden we gebeld of we Joram voor vijf dagen wilden opvangen. Hij moest tijdelijk uit de situatie, bij het pleeggezin waar hij nu woonde, na een escalatie. Nadat ik het verzoek besproken had met Daan hebben we eerst gepolst bij alle kinderen of zij hem ook wilde opnemen binnen het gezin. Binnen vijf minuten was de zaak beklonken natuurlijk kan hij hier terecht. Commitment over een plaatsing nemen we altijd met het hele gezin omdat we kinderen hebben met hechtingsproblematiek die niet makkelijk tegen wisselingen kunnen. Joram was 15 jaar en werd op donderdagavond door zijn voogd gebracht. De voogd een mooie gedreven persoonlijkheid en duidelijk betrokken bij de situatie gaf aan dat Joram clean binnenkwam. Ik vroeg hoezo clean en vanuit mijn ooghoeken zag ik een magere en schuchtere jongen staan. Bang, onzeker maar vriendelijk keek hij de wereld in, maar een gebruiker was hij zeker niet. Af en toe werd ik nog weleens gegrepen door 25 jaar werken in de maatschappelijke opvang en ging er bij mij altijd een soort nieuwsgierigheid uit naar heftig gebruik en het clean zijn van middelen. De voogd begon te lachen en zei: nee clean in de zin van geen telefoon en laptop. Tevens mag hij hier geen contact met de buitenwereld hebben want wij verdenken hem van contact met het criminele milieu. Ik keek nog eens naar Joram en hij keek me beschamend aan. De voogd vroeg hem een sober weekend te geven met een duidelijke taak voor Joram om op papier te zetten waar het mis was gegaan, waarom en hoe nu verder? De voogd vertrok en ik zat met Joram aan tafel en ik realiseerde mij dat ik hem direct maar moest bevragen. Het is goed om direct een basis neer te leggen van vertrouwen door over en weer informatie uit te wisselen en nieuwsgierig naar elkaar te zijn. De eerste klap is een daalder waard en graag willen kinderen belastende informatie kwijt in het eerste gesprek in vervolggesprekken gebeurt dit niet meer. Joram vertelde dat hij zijn familie pijn had gedaan maar dat dit een reden had. Wel geneerde hij zich voor zijn voogd en de verdenkingen rond het criminele milieu. Hij vertelde dat hij zijn hele leven al op zoek was naar veiligheid, geborgenheid en vrijheid. Joram had vijf plekken gehad waar het keer op keer stagneerde en men de zorg voor hem niet kon dragen. In zijn verhaal kwam een patroon naar voren van dominante volwassenen die vooral op de controle zaten. De controle ging zover dat hij na school alleen nog maar op de bank lag. Dan kon er niets verkeerd gaan in ieder geval.
Een sober weekend zat er niet in voor Joram wij gingen vrijdagavond met het gezin naar de pizzeria. Een geweldig gevoel om met negen personen uit eten te gaan iedere keer genieten wij hier volop van. Ook deden we spelletjes en gamede Joram met de jongens. Onze lieve hond Jessy had binnen 24 uur een band met hem opgebouwd en zij week niet meer van zijn zijde. Hij genoot van iedere activiteit, interactie en vooral de vrijheid. We zagen hem ontspannen en na het weekend gaf hij aan graag te willen blijven omdat hij leefde. Tot nu toe was hij voornamelijk met volwassenen opgegroeid maar de dynamiek in ons gezinshuis paste bij hem op dat moment. Met Stef had hij een speciale band opgebouwd in het weekend en ze vonden het dan ook beide niet makkelijk om afscheid te nemen op maandag. Stef ging vroeg naar school en zei tegen mij doe Joram de groetjes en vertel hem maar dat ik hem zal missen. Ik schrok bijna van zijn woorden want Stef was niet zo scheutig met woorden en gevoelens. Ik had met de voogd afgesproken dat ik Joram maandagochtend naar het kantoor van de zorgaanbieder zou brengen opdat hij in gesprek kon met zijn pleeggezin om de situatie op te lossen en de plooien glad te strijken. We waren wat aan de vroege kant en ik vertelde hem alsjeblieft te proberen om voor zijn eigen belangen op te komen. Ik keek in zijn angstige ogen en ik dacht dit is te vroeg dit kan hij nog niet. Om het over een andere boeg te gooien vertelde ik hem dat ik de hartelijke groeten van Stef aan hem moest doen en dat hij hem zou missen. Geruisloos begon hij te huilen en vertelde zo graag te willen blijven. Ik leverde Joram af op het kantoor van de behandelcoördinator en zij vroeg of ik ook wilde blijven als vertegenwoordiger van Joram. Zij voelde feilloos aan dat hij wel wat ondersteuning kon gebruiken. Ik vroeg aan Joram of hij wilde dat ik bij het gesprek aanwezig zou zijn. Dit wilde hij graag. In het gesprek met de zorgaanbieder en het pleeggezin liet het pleeggezin weten dat er geen plek meer was voor Joram. Toen de behandelcoördinator aan Joram vroeg wat dit voor hem betekende zei hij: ik kan ook niet meer terug ik wil graag in het gezinshuis blijven. Ik keek rechts van mij waar Joram zat en hij begon te snikken maar ik was voorzichtig trots op hem dat hij dit durfde te zeggen.
Zo bleef Joram in ons gezinshuis waar hij genoot van Sinterklaas en de gezelligheid. Over het verleden liet hij nog niet zoveel los en ik wilde hem niet pushen omdat hij er nog maar kort was. Normaal bij een reguliere plaatsing in het gezinshuis gaat er een volledige matchingsprocedure aan de plaatsing vooraf met gesprekken van de voogd, ambulant werkers, ouders en de behandel- coördinator. Ook hebben we dan verschillende dossierstukken gelezen en zijn redelijk op de hoogte van het verleden van een kind. Wel wist ik dat zijn vader overleden was een korte periode nadat Joram uithuis was geplaatst. Zijn verdriet zat veel bij de uithuisplaatsing bij moeder en later bij zijn vader. Toch was Joram zo gesloten als een oester. Mijn vader is overleden op 10 december 2010 en in december eer ik hem altijd met een kaarsje en een muziekje en zet ik een jenevertje naast het kaarsje en praat dan met mijn vader gedurende het uitgekozen muziekje. Het geeft mij altijd een gevoel van nabijheid en ik denk dat dit een speciaal moment is voor mij en mijn vader. In ieder geval geeft het rust en neem ik de tijd om te genieten van de herinneringen van mij en mijn vader.
Op 18 december zaten we met zn allen te eten aan een geweldige tafel vol heerlijk eten en negen personen, hoe gelukkig kun je zijn. Mijn gedachten dwaalden af naar mijn vader en plotseling kreeg ik de drang om aan Joram te vragen wanneer zijn vader was overleden. Ik twijfelde nog maar het gevoel om de vraag te stellen was zo sterk dat ik het aan Joram vroeg. Vertwijfeld keek hij mij aan en ik had al spijt van mijn vraag. Hij zei zijn overlijdensdatum is 18 december dus vandaag. Ik werd warm en koud tegelijk en dacht dit is wel heel toevallig. Alle kinderen keken mij aan en ik kon alleen maar aan Joram vragen: zullen we een kaarsje voor hem branden? Ik legde hem uit dat mijn vader zestien jaar geleden was overleden en dat ik op zijn geboorte- en overlijdensdatum altijd een kaarsje brandt om hem licht en warmte te geven. Ik dan een speciaal muziekje opzet opdat we samen in contact komen en ik een borreltje er naast zet om op hem te proosten, hem iets te geven en samen te zijn. Joram zei niets en wist niet te reageren. Melvin van 15 jaar die naast hem zat zag mijn twijfels en zei tegen Joram. Mijn moeder is ook overleden en toen Anneke de eerste keer tegen mij zei van zullen we een kaarsje branden toen dacht ik jee wat een geitenwollensokkengedoe, maar zonder gein het helpt echt. Ik zei overdenk het maar en als je het wilt kom dan maar bij me. Ik ging naar de keuken en overdacht de hele situatie nog eens. Twee uurtjes later kwam Joram bij me en vertelde dat hij graag een kaarsje wilde branden en ook een muziekje had uitgezocht. Ik liet hem een kaars uitzoeken deed de lichten in de woonkamer uit en ging naast hem op de bank zitten. In het donker zag ik de silhouet van de kerstboom en de zes grote sokken aan de schouw. Ik vroeg hem de kaars aan te steken en ik zette het borreltje erbij. Joram pakte zijn telefoon en zette een treffend nummer op van Cat Stevens – Father en Son. Ik dacht nog jee dat is een nummer uit mijn tijd hoe kan het nou dat hij………maar de muziek kwam zo binnen dat ik ook naar het kaarsje begon te staren en mijn gedachten afdwaalden naar mijn vader. De laatste klanken van de muziek verlieten de speakers van zijn telefoon. We zaten nog even stil naast elkaar. Ik keek naar hem en dikke tranen rolden over zijn wangen tot onder zijn kaaklijn naar zijn hals. Ik streelde hem in zijn nek en vroeg gaat het? Hij zei ik heb nog nooit om mijn vader gehuild maar dit is zo goed. We hebben nog een tijdje zo samen gezeten en afgesproken dat we zijn vader eren op zijn geboorte- en overlijdensdag met een kaarsje, borreltje en een muziekje.
Anneke Veenstra
Gezinshuis Talenten van de toekomt
Maart 2018